JİNEKOLOJİK MUAYENE

Doğurganlık çağındaki her kadının yılda en az bir kere jinekolojik muayeneye gitmesi kadın sağlığı açısından önemlidir. Pek çok kadın için bu muayene çevreden duyulan abartılı ve yanlış bilgiler nedeniyle veya belki daha önce yaşadığı kötü tecrübe nedeniyle korkutucu gelebilir. Fakat jinekolojik muayeneyi asla kabus haline getirmeyin çünkü çok basit bir muayenedir. Ayrıca jinekolojik hastalıklar (enfeksiyon, yumurtalık kisti, myom ve kanserler gibi) erken teşhisinde önemli bir yer teşkil ettiği için çok önemlidir çünkü ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR.

Muayene öncesi her hastadan “anamnez (öykü) alma” dediğimiz kişinin kendi durumu ile ilgili sorular sorularak bilgiler alınır. Hastanın şikayeti ile ilgili anlattıkları, varsa bir hastalığa tanı koyulmasındaki en önemli yardımcılardır. Bu nedenle hastanın şikayetinin ne olduğu, ne zaman başladığı ile ilgili gerekli olabilecek sorular sorulur. Gebelik durumu ile ilgili bilgiler (Daha önce hamile kalıp kalmadığınız, düşük, kürtaj, doğum, önceki hamileliklerinizde yaşadığınız sorunlar, önceki doğumlarınızın şekli, eğer sezaryen oldu ise bunun nedeni, eğer normal doğum yaptıysanız doğumunuzun nasıl geçtiği gibi sorular sorulur.Kişilerden ayrıntılı bir öykü alma işleminden sonra jinekolojik muayeneye geçilir. Yapılan jinekolojik muayeneler bakire olan ve olmayan hastalarda değişiklik gösterir..

Bakire hastalardaki kontroller 

Eğer kişi bakire ise vajinal muayene söz konusu olmadığı için idrara sıkışık haldeyken karından yapılan ultrasonografi ile inceleme yapılır. Vulva dediğimiz dış kısımda yara enfeksiyon kist var ise sadece dıştan gözlem ile muayene edilebilir.Ultrasanografi incelemeleri bize rahim ve yumurtalıkların durumunu, yapısal bir bozukluları, rahimde bulunan myomları, yumurtalıklardaki kistleri (over kistleri) açığa çıkarmada son derece yardımcıdır. Ayrıca özellikle şiddetli adet sancıları (dismenore) şikayeti olan genç kızlardaki gizli çikolata kistleri (endometriomalar) bu utrasonografi ile ortaya çıkarılabilir.

Bakire olmayanlarda jinekolojik kontroller

Jinekolojik muayeneler hastalarımız açısından her ne kadar çok sevimli gelmese de “jinekolojik muayene masa”sında yapılmalıdır. Çünkü bu masalar bir kadının jinekolojik olarak en rahat ve en iyi değerlendirilebilir pozisyonunu bizlere sağlar. Hastanın masaya yerleşmesi ve kıyafetlerini çıkartması için hemşire ya da doktorun asistanı yardımcı olacaktır. Belden aşağısına steril bir örtü serilir. Hasta, bacaklarını masanın her iki yanında bulunan desteklere koyar. Hastanın bu pozisyonunun ismine tıp literatürünce litotomi denir.

Aslında bu muayene korkulduğu gibi zor değildir. Muayene sadece birkaç dakika sürer ve hasta kendini kasmadığında gayet rahat ve agrısızdır.Jinekolojik muayenede önce dış genitalya değerlendirilir. Genital siğil (kondülom), kitle, kızarıklık, kist gibi herhangi bir lezyonun olup olmadığına bakılır. Daha sonra kişi ıkındırılarak rahim veya idrar kesesinde herhangi bir sarkma (prolapsus) varlığı araştırılır. Bu gözlemlerden sonra vajina ve rahim ağzı muayenesi için “spekulum muayenesi’’ ne geçilir. Kullanılan spekulumlar hastanın doğurganlık durumuna ve vajinanızın genişliğine uygun büyüklükte seçilir.Spekulum ile vajina duvarları birbirinden ayrılabilir. Bunun için ılık ve kayganlaştırılmış spekulum vajina içersine doğru ilerletilerek vajina duvarları ile vajinal akıntı ve özellikleri izlenir. Spekulum muayenesi sırasında rahim ağzı yani “serviks” değerlendirilir. Servikal erozyon (yara) ya da servikal akıntı bu muayene ile tespit edilebilir. Bu aşamada rutin olarak 3 yılda bir kez yapılması önerilen rahim ağzı bölgesinden “Smear Testi” denilen bir test için sürüntü alınabilir.Bu testin amacı rahim ağzı kanserinin erken teşhisidir. Tüm bu işlemlerin her aşaması son derece kolay ve ağrısızdır. Spekulum muayenesi sırasında hastanın kendini kasmaması ve rahat bırakması işlemi son derecede kolaylaştırır. Çünkü kendini sıkan bir kadın, aslında spekulumu sıkıp kendi kendinin daha fazla acı hissetmesine neden olacaktır. Daha sonra hastalara “bimanuel muayene (tuşe)” dediğimiz jinekolojik muayeneleri yapılır. Bu muayene iki elle yapılır; birinci el hastanın kasık bölgesinde yukarıdan rahimi fikslerken, ikinci el vajina içinde rahim, yumurtalıklar ve tüpleri muayene eder.

Daha sonra trans vajinal (vajina içi-alttan ultrason) ultrasonografi muayenelerine geçilir. Jinekolojik ultrasonografi ile özellikle de rahimin yapısı, pozisyonu, büyüklüğü, rahimden kaynaklanmış tümörler ve myomlar, rahim iç zarı (endometrium) ve her iki yumurtalığın yapısı, yumurtalık kist ve tümörleri ayrıntılı bir şekilde değerlendirilir. Transvajinal ultrasonografi için hastanın idrara sıkışık olmasına gerek yoktur hatta idrarını boşaltması gerekmektedir.

Jinekolojik muayenenizin ve smear testinizin hatalı sonuçlara yol açmaması için; Muayenenin 2 gün öncesinden itibaren vajina içine kayganlaştırıcı, jel veya fitil uygulamayınız, vajina içini yıkamayınız. Adet kanaması bittikten sonra smear testi için başvurun. Muayene olurken kendinizi öncelikle rahatlatın, sakinleştirin ve gevşeyin.

ERKEN MUAYENE VE TEŞHİS HAYAT KURTARIR. LÜTFEN JİNEKOLOJİK MUAYENENİZİ İHMAL ETMEYİN ; YILLIK KONTROLLERİNİZİ MUTLAKA YAPTIRIN.